Praca za granicą. O czym pamiętać?

Okres wakacji. Wiele osób decyduje się w tym czasie na wyjazdy zagraniczne w celu podjęcia sezonowej pracy zarobkowej. Dlatego warto zwrócić uwagę na związane z tym zagrożenia.

Planując taki rodzaj zarobkowania, należy pamiętać, że jako pracownikom za granicą, przysługują nam pewne prawa i obowiązki. Zdarzają się, niestety, przypadki nieetycznych lub niezgodnych z prawem zachowań pracodawców, takie jak zmuszanie pracownika do pracy ponad jego siły, niegodziwe wynagrodzenie, czy warunki zakwaterowania. Dlatego też do takiego wyjazdu zarobkowego należy się dobrze przygotować i wiedzieć, jak nie stać się ofiarą takich sytuacji i gdzie szukać pomocy, gdy nas one spotkają.

W czasie wakacji trzeba pamiętać nie tylko o zachowaniu ostrożności w podróży, zabezpieczeniu mieszkania podczas nieobecności, ale również należy zwrócić uwagę na zagrożenia związane z pracą przymusową. Wyjeżdżając zatem za granicę należy pamiętać o tym, aby:

• upewnić się, że wybrany pracodawca istnieje (poprosić o adres, numer telefonu);
• sprawdzić, czy pośrednik działa legalnie;
• uzyskać informację, na jaką pomoc można liczyć ze strony pośrednika w razie niedotrzymania warunków umowy o pracę;
• poprosić o przygotowanie umowy o pracę w języku polskim i przed jej podpisaniem, przeczytać dokument uważnie. W razie niejasności poprosić o wyjaśnienie;
• sprawdzić ważność swego paszportu;
• zabrać wszelkie potrzebne pozwolenia oraz dokumenty potwierdzające kwalifikacje;
• ubezpieczyć się, jeżeli nie gwarantuje tego pracodawca (w takiej sytuacji sprawdź przepisy prawa pracy pod kątem obowiązków pracodawcy);
• poprosić pośrednika o pokwitowanie w przypadku przekazania pieniędzy np. na bilet;
• wykonać kserokopie dokumentów (paszportu, dowodu osobistego, pozwolenia, umowy o pracę, wizy (jeżeli w danym kraju jest wymagana) – i pozostawić je osobom bliskim;
• zostawić osobom bliskim adres i numer telefonu pracodawcy;
• ustalić z bliskimi częstotliwość kontaktów oraz hasło, które posłuży nam w sytuacji braku możliwości swobodnej rozmowy;
• przed wyjazdem zapoznać się z adresami i numerami telefonów ambasady oraz konsulatu RP w kraju, do którego planowany jest wyjazd.

Pamiętaj! Praca przymusowa to poważne naruszenie praw człowieka, polegające na zmuszaniu osób do pracy wbrew ich woli, często w warunkach niewolniczych lub pod przymusem.

Jeśli masz podejrzenia lub obawy, że jesteś ofiarą pracy przymusowej, poniżej przedstawiamy pewne potencjalne sygnały, na które warto zwrócić uwagę:

• brak wolności i ograniczenie swobody: jeśli jesteś kontrolowany przez innych ludzi, a Twoje działania są ścisłe monitorowane, bez możliwości poruszania się swobodnie lub opuszczania miejsca pracy, może to wskazywać na pracę przymusową;
• przemoc fizyczna lub psychiczna: pracodawcy stosujący przymusową pracę często wykorzystują przemoc fizyczną, psychiczną lub zastraszanie, aby podporządkować pracowników (np. znęcanie się, poniżanie, pogróżki);
• warunki życia i pracy: praca przymusowa często ma miejsce w nieludzkich warunkach, takich jak: brak higieny w pomieszczeniach, niedostateczne żywienie, brak odpowiedniego zakwaterowania czy przymusowe nadgodziny;
• brak odpowiedniej zapłaty: pracodawcy stosujący pracę przymusową często wstrzymują lub nie wypłacają wynagrodzenia pracownikom albo płacą mniej niż przewidywała to umowa o pracę;
• izolacja społeczna: jeśli zabrania Ci się kontaktu z rodziną, przyjaciółmi lub innymi osobami spoza miejsca pracy, może to być znak, że pracodawca próbuje kontrolować Twoje relacje społeczne i uniemożliwiać Ci uzyskanie pomocy;
• przesiedlenie przymusowe: jeśli zostałeś przymusowo przesiedlony z jednego miejsca do drugiego i jesteś pozbawiony możliwości powrotu do domu lub opuszczenia miejsca pracy, może to wskazywać na pracę przymusową.

W przypadku podejrzeń o pracę przymusową skontaktuj się z odpowiednimi instytucjami, takimi jak lokalne organy ścigania, organizacje społeczne lub linie wsparcia dla ofiar pracy przymusowej, które będą w stanie udzielić Ci pomocy i wsparcia w tej trudnej sytuacji.

Warto zwróć się do ekspertów Krajowego Centrum Interwencyjno-Konsultacyjnego dla Ofiar Handlu Ludźmi. Uzyskasz tam informacje, konsultacje prawne i wsparcie w kontaktach z właściwymi instytucjami. Po pomoc do pracowników Centrum można zwrócić się telefonicznie bądź mailowo: tel. +48 22 628 01 20, +48 605 687 750, e-mail: kcik@strada.org.pl.

O pomoc można zwrócić się również do Fundacji Przeciwko Handlowi Ludźmi i Niewolnictwu – La Strada. Po pomoc do pracowników fundacji można zwrócić się telefonicznie bądź mailowo: tel. +48 22 628 99 99, e-mail: strada@strada.org.pl.

KWP