SANOK / PODKARPACIE. W ramach projektu realizowanego dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, w Muzeum Historycznym w Sanoku zakończono prace konserwatorskie trzech ikon z XVIII w.
Zabytki wytypowane do zadania znajdujące się dotychczas w salach magazynowych nie były konserwowane od momentu pozyskania ich w wyniku akcji zabezpieczania zabytków połemkowskich w latach 1947-49 i wpisania w inwentarz, stąd wymagały natychmiastowej interwencji konserwatorskiej.
Wśród eksponatów znalazły się:
1/ Matka Boska Eleusa z Deszna, XVIII w., pierwotnie datowana na XIX w., po wnikliwej analizie konserwatorskiej okazała się ikoną przemalowaną. Pod XIX wieczną warstwą malarską, znajduje się wizerunek Matki Bożej Eleusy z XVIII w.
2/ św. Mikołaj z Zawadki, XVIII w., stanowi cenny przykład ikony hagiograficznej jednego z najpopularniejszych świętych zarówno w kościele wschodnim, jak i zachodnim.
3/ Matka Boska Hodegetria z Myczkowiec, XVIII w., stanowi przykład ikony ołtarzowej, osadzonej w drewnianej, ołtarzowej ramie, rzeźbionej i polichromowanej z trójbocznie zamkniętym przyczółkiem u góry.
Stan zachowania wymienionych ikon był zły, zasięg ubytków warstwy malarskiej wraz z zaprawą sięgał 40% powierzchni. Zwłaszcza w ikonie z Myczkowiec całe lico malowidła pokryte było charakterystyczną dla malarstwa tablicowego siatką spękań spowodowaną cyklicznymi wahaniami temperatury i wilgotności. Ponadto obiekty zagrożone były przez drewnojady z rodziny kołatkowatych, które często atakują drewniane podobrazia.
Prace restauratorskie od wielu lat utrudnia brak dobrze wyposażonej pracowni konserwatorskiej. Aktualnie musimy zlecać konserwacje osobom z zewnątrz, płacąc za wykonane prace niemałe kwoty. Na bieżąco konserwujemy szereg obiektów – musimy cyklicznie wracać do starych, dawno odnawianych obrazów, a jednocześnie ratować te nie konserwowane i zagrożone destrukcją.
Celem i zadaniem planowanych prac jest zachowanie, ochrona i prezentacja materialnego dziedzictwa kulturowego. Dyrekcja i pracownicy naszej placówki wyrażają uznanie dla Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego za wspieranie naszych działań. Dzięki nim muzealna ekspozycja wzbogaci się o kilka wartościowych obiektów.
Ikony z naszych zbiorów należą do największych i najcenniejszych kolekcji ikon w Polsce i Europie. Są bezcennym świadectwem sztuki sakralnej kościoła wschodniego rozwijającej się w granicach dawnej Rzeczpospolitej – Ojczyzny wielu kultur i narodów. Ich unikalna wartość, bogata ikonografia i naturalne piękno, przyciągają setki turystów z kraju i Europy. Dlatego tak ważne jest by to wielkie dziedzictwo ikony przetrwało kolejne lata, co możliwe jest jedynie przy stałym dozorze i opiece konserwatorskiej.
Przy renowacji dwóch pierwszych ikonach pracowała konserwator dzieł sztuki: mgr Barbara Bandurka-Wilk, trzecią zlecono pracowni konserwatorskiej Rearte s.c. A. Piotrowski z Krakowa.
Muzeum Historyczne w Sanoku
Dział Sztuki Cerkiewnej
Katarzyna Winnicka
Tekst sponsorowany