Pierogi razowe z Lalina na Ministerialnej liście produktów tradycyjnych (ZDJĘCIA)

GMINA SANOK /PODKARTPACIE. Macie ochotę spróbować wybornych podkarpackich smaków? Co powiecie na znakomite, oryginalne pierogi razowe? 5 grudnia 2013 r. na Ministerialną Listę Produktów Tradycyjnych wpisane zostały pierogi razowe z Lalina. Jest to pierwszy zarejestrowany produkt tradycyjny w Powiecie Sanockim!

Wniosek o wpis na listę złożyło Koło Gospodyń Wiejskich z Lalina pod przewodnictwem Pani Elżbiety Czaja i Janiny Czubskiej. Niezbędną dokumentację etnograficzną zgromadziła  Pani Maria Marciniak etnograf Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku. Pomocy w wypełnieniu wniosku i przeprowadzeniu procedury rejestracyjnej udzieliło Biuro LGD Dolina Sanu.

Na naszym terenie jest wiele okazji, aby przekonać się, jak wyśmienite są regionalne smaki. A to wszystko dzięki m.in. Paniom z Kół Gospodyń Wiejskich, w których trwa duch tradycji oraz miłość do gotowania i dzielenia się domowym jedzeniem z innymi.

W związku z tym zachęcamy wszystkich miłośników lokalnych smaków do współpracy z Lokalną Grupą Działania „Dolina Sanu” (www.lgddolinasanu.pl) w rejestracji następnych produktów. Jest wiele potraw czy innych specyfików, które zasługują na miano produktu tradycyjnego.
Link do wpisu pierogów razowych z Lalina na Ministerialną Listę produktów tradycyjnych: Ministerstwo Rolnictwa i rozwoju wsi

Tradycja, pochodzenie oraz historia produktu:
Na podkarpackiej wsi podstawą pożywienia były produkty pochodzenia roślinnego, w tym w szczególności zbożowego. W Lalinie i okolicznych wsiach uprawiano podstawowe gatunki zbóż. Po wymłóceniu cepem, ziarno za pomocą szufli rzucano pod wiatr, aby rozdzielić poszczególne frakcje ziarna, a następnie przechowywano w sąsiekach lub w kadłubach stojących w komorze i mielono na bieżąco, w miarę potrzeb. Mielenie w żarnach należało do obowiązków dzieci. „Jedno dziecko dokładało ziarna, drugie poruszało żarnówką. Pracowało się wieczorem, w zależności od potrzeb, nie mielono na zapas. (…) Mąka sypała się z żaren otworem w kłodzie do podstawionego naczynia. Otrzymaną mąkę należało przesiać na przetaku. Przetak miał płócienko z włosia końskiego” (Wywiad przeprowadzony z mieszkańcami Lalina). Kolor mąki był szary, przypominał barwą popiół, pieczono z niego chleb, ale także kluski i pierogi. Do mąki należy dodać ciepłą wodę, trochę soli i tak długo wyrabiać, aż ciasto uzyska odpowiednią sprężystość. Wyrobione ciasto rozwałkowuje się na stolnicy i wycina krążki. Można też z ciasta uformować wałek, z którego odrywa się kawałki ciasta potrzebne na jeden pieróg i rozgniata. Na przygotowywane ciasto nakłada się farsz. „Zasadniczym farszem jest ugotowana kapusta świeża z dodatkiem cebulki zarumienionej na maśle lub kiszona z dodatkiem cebulki zrumienionej na smalcu ze skwarkami. Niezbędnym dodatkiem są posiekane suszone grzyby. Grzyby nadające się jako dodatek to przede wszystkim borowiki, ewentualnie kozaki lub podgrzybki. Grzyby należy poprzedniego dnia namoczyć, następnie w tej samej wodzie ugotować, odciśnięte drobno pokroić. Jedynymi przyprawami są sól i pieprz. Po napełnieniu farszem brzegi ciasta zostają zlepione, a uzyskany brzeg jest karbowany. Gotowe pierogi wrzuca się do garnka z gotującą, osoloną wodą i gotuje do wypłynięcia na wierzch” (Wywiad przeprowadzony z mieszkańcami Lalina). Gotowe pierogi z farszem z gotowanej świeżej kapusty polewa się masłem ze zrumienioną cebulą, a z farszem z kapusty kiszonej skwarkami. Pierogi razowe z Lalina są daniem całorocznym. W sezonie letnim i jesiennym przygotowuje się je z nadzieniem z kapusty słodkiej, a w sezonie jesiennym i zimowym z nadzieniem z kiszonej kapusty.