LEWICA. Okrągły Stół wokół zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży (ZDJĘCIA)

PODKARPACIE. W Krośnieńskim Centrum Lewicy odbył się Okrągły Stół wokół zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży. Na spotkanie zaproszeni zostali liczni przedstawiciele opieki zdrowotnej związanej z tym tematem: Ordynatorka jedynego oddziału psychiatrii dziecięcej na Podkarpaciu znajdującego się w Łańcucie, Pani Małgorzata Pruchnik – Surówka, przedstawiciele oddziałów psychiatrycznych, psychologowie, pedagodzy, rodzice i dzieci oraz przedstawiciele Podkarpackiej Nowej Lewicy. Niestety pomimo zaproszenia nikt z władz wojewódzkich (ani żaden przedstawiciel tych instytucji) nie znalazł czasu na pojawienie się na spotkaniu: Pani Wojewoda Podkarpacki Ewa Leniart, Marszałek Województwa Podkarpackiego – Władysław Ortyl ani Kurator Podkarpacki – Małgorzata Rauch. Spotkanie poprowadził Łukasz Rydzik, asystent Europosła Roberta Biedronia.

Psychiatria dziecięca – stan obecny

Kryzys w psychiatrii dziecięcej trwa od lat. Brakuje pieniędzy, specjalistów, oddziałów psychiatrycznych dla dzieci, a także miejsc w szpitalach, w których mogłyby być leczone. O skali problemu świadczy m.in. ilość samobójstw i prób samobójczych wśród dzieci i młodzieży. Badania Fundacji GrowSpace pokazują, że w 2022 r. miało miejsce ponad 2000 prób zabójczych (150% więcej niż w roku 2020), z których 150 udanych – a to tylko wycinek tego co się dzieje.

Stan psychiczny dzieci i młodzieży na skutek ostatnich wydarzeń mocno się pogorszył. Wpływ na to miały m.in. pandemia i wojna w Ukrainie. Potrzeby pomocy rosną, a państwo za tym nie nadąża.

Na Podkarpaciu sytuacja jest dramatyczna. Na terenie całego Województwa działa tylko jeden całodobowy oddział psychiatryczny dla dzieci w Łańcucie. Łącznie 30 łóżek. Oczywiście jest to zdecydowanie za mało, dlatego dzieci muszą często leżeć na materacach, a na oddziale przebywa czasami nawet 50 małych pacjentów. Dodatkowo ze względu na brak specjalistów oddział ten był zagrożony zamknięciem z dniem 1 stycznia 2023 r.

Niestety władze kraju i województwa bagatelizują problem zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży dlatego jako Lewica zdecydowaliśmy się na przeprowadzenie Okrągłych stołów wokół zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży w całym kraju, aby usłyszeć głosy osób bezpośrednio zaangażowanych w leczenie dzieci i przygotować program naprawy polskiej psychiatrii dziecięcej.

W dyskusji poruszonych zostało wiele problemów związanych ze zdrowiem psychicznym dzieci i młodzieży oraz możliwe ich rozwiązania. Pani Doktor Pruchnik-Surówka opisała funkcjonowanie oddziału w Łańcucie oraz problemy z jakimi musi się zmagać każdego dnia:

– Na naszym oddziale mamy obecnie 30 łóżek. Niestety jest to zdecydowanie za mało, a przyjmowane dodatkowo dzieci muszą zajmować miejsca na korytarzu na materacach. Pani Ordynator zwróciła uwagę, że w innych Województwach powstają nowe placówki, a władze dofinansowują te placówki. Województwo podkarpackie zmaga się z małą liczbą placówek psychiatrycznych i specjalistów. Co jest wielkim problemem to fakt, że oddziały psychiatryczne dla dorosłych nie obsługują młodzieży, która zbliża się do 18 roku życia, co powoduje kolejne opóźnienia w leczeniu. Co więcej opieszałość sądów i brak aktywności kuratorów sądowych powoduje, że młodzież i dzieci często czekają zbyt długo na decyzje sądów, a opieka kuratorska nie pomaga w rozwiązaniu problemów w rodzinie.

– Należy zauważyć, że działania podejmowane przez rząd, są działaniami nieskoordynowanymi. Na problem psychiatrii dziecięcej należy patrzeć systemowo. Trzeba zacząć przede wszystkim od kwestii edukacji na etapie przedszkola i szkoły. Dzieci muszą mieć świadomość, że nie są same ze swoimi problemami, a wczesne zgłaszanie problemów może znacząco przyspieszyć powrót do zdrowia. Pobyt u psychiatry powinien być traktowany jako ostateczność. Jednak jeżeli jest taka konieczność, młodzi pacjenci powinni mieć zapewnione miejsce na oddziale psychiatrii dziecięcej bez zbędnej zwłoki. Sytuacja w której nie ma miejsc, a pacjenci leżą na materacach rozłożonych na korytarzu jest nieakceptowalna i powinna być jak najszybciej rozwiązana – mówił Łukasz Rydzik.

– Obecnie coraz więcej młodzieży korzysta z pomocy pedagogów szkolnych jednakże spotkanie z pedagogiem to nie jest sesja terapeutyczna. Pedagog powinien być pierwszą linią w rozpoznawaniu problemów, to od pedagoga zależy jak szybko dany problem zostanie rozwiązany przez wykwalifikowany personel medyczny ponieważ brak odpowiedniej opieki prowadzi niestety do opóźnionego rozpoznania i leczenia różnych zaburzeń psychicznych u dzieci. Nie zapominajmy, że w społeczeństwo nadal traktuje problemy zdrowia psychicznego jako tabu, zarówno u dorosłych, jak i u dzieci, dlatego potrzebne jest wsparcie całych rodzin, ponieważ zaburzenia psychiczne u dzieci często wpływają na całą rodzinę. Rodzice i opiekunowie potrzebują wsparcia, informacji i umiejętności w radzeniu sobie z trudnościami, które mogą wynikać z opieki nad dzieckiem z zaburzeniami psychicznymi. Ważne jest też, podnoszenie świadomości na temat psychiatrii dziecięcej i zdrowia psychicznego wśród rodziców, nauczycieli, opiekunów i społeczności. Edukacja na temat wczesnych objawów zaburzeń psychicznych u dzieci może prowadzić do wczesnego rozpoznania i skutecznego leczenia – mówił Gabriel Zajdel.

– Nie wiem czy mieliście okazję zapoznać się z przerażającym raportem „Młode Głowy”, który niedawno opublikowała fundacja UNAWENEZA. 20% dzieci w Polsce nie ma chęci do życia. Czyli średnio sześcioro uczniów z (danej klasy nie chce żyć. Niemal 9%6 twierdzi, że próbowała popełnić samobójstwo, a prawie 40% miało myśli samobójcze. Czytając dalej raport odkryłam trudne do ogarnięcia dane. 1 dziecko na 6 okalecza się, co drugie ma niska samoocenę, a połowa ma zaburzenia odżywiania. Ponad ¾ dzieci twierdzi, że żyje w permanentnym stresie, 1/3 uczniów nie akceptuje siebie lub wręcz uważa, że jest gorsza od innych – mówiła Zuzanna Kania.

Piotr Wojnarowski mówił: – Dramat jaki został dziś nam zobrazowany,jeśli chodzi o oddziały psychiatria dziecięca wymaga szybkich przedsięwzięć. Najtrudniejszym jakie musimy pokonać to jest dostrzeżenie problemu, wstydem jest żeby Marszałka i Wojewody nie stać było na dwa małe oddziały 10-łóżkowy dla dzieci i 30 łóżek dla młodzieży, to natychmiast poprawi sytuację pacjentów w naszym województwie i inwestycje w personel tego nigdy za mało.

W trakcie dyskusji Stanisław Szałajko emerytowany nauczyciel, były pracownik Podkarpackiego Centrum Edukacji Nauczycieli odpowiedzialny za szkolenia i współpracę z samorządem terytorialnym, poddał krytyce bierność instytucji państwowych odpowiedzialnych za bezpieczeństwo i wychowanie dzieci oraz młodzieży. Wskazał konieczność natychmiastowej interwencji środowisk zajmujących się psychologią i psychiatrią dzieci i młodzieży wobec porażających statystyk dotyczących zdrowia psychicznego zarówno dzieci jak i rodziców.

Pomysły na poprawę sytuacji na Podkarpaciu

Podczas okrągłego stołu padło wiele recept, na uzdrowienie tej sytuacji. Wśród pomysłów padło m.in. utworzenie drugiego oddziału psychiatrii dziecięcej, wydzielenie oddziałów dla młodzieży w obecnych szpitalach psychiatrycznych czy powiększenie obecnego oddziału i podział na dwie części: jednego dla dzieci i drugiego dla młodzieży.

Postulaty Lewicy na uzdrowienie systemu psychiatrii dziecięcej:

– wsparcie dziecka, rodzica, nauczyciela poprzez specjalistów w szkole oraz różnorodne, publiczne formy wsparcia poza szkołą. Powszechny dostęp do specjalistów z zakresu psychologii i psychiatrii dzieci i młodzieży jako ważnego elementu edukacji dla każdej uczennicy i każdego ucznia,
– zwiększenie nakładów na pomoc psychologiczną i psychiatryczną – zarówno na poradnie jak i leczenie szpitalne, ze szczególnym naciskiem na leczenie dzieci i młodzieży, zwiększenie usług psychoterapeutycznych czy leczenia uzależnień,
– wprowadzenie powszechnej dostępności do pomocy psychologicznej i psychiatrycznej w placówkach stacjonarnych, za pośrednictwem poradni telefonicznych i on-line (z istotnym udziałem organizacji pozarządowych),
– zwiększenie nakładów na edukację,
– wprowadzenie zachęt dla studentów kierunków medycznych w tym psychiatrii dziecięcej, na pokrycie kosztów nauki (system stypendiów i kredyty umarzane po ustalonym czasie pracy w Polsce po zakończeniu studiów i uzyskaniu dyplomów).

źródło: materiały nadesłane