600-lecie Czaszyna. Jak wyglądała dawna wieś? Czym zajmowali się mieszkańcy? (STARE ZDJĘCIA)

CZASZYN / PODKARPACIE. W minioną niedzielę mieszkańcy oraz włodarze świętowali obchody 600-lecia miejscowości Czaszyn. Z tej okazji swoją publikacje przypomina Adam Szpara, pasjonat historii, który jest autorem książki ,,Czaszyn Szkice z dziejów wsi”. Skąd pochodzi nazwa Czaszyn, jakie są losy cerkwi oraz w jaki sposób celebrowano święta i obrzędy? Te i wiele innych informacji znajdują się w wydaniu z 1992 roku.

Jak podaje w swojej publikacji Adam Szpara ,,Wieś Czaszyn (…) na przestrzeni wieków zmieniała brzmienie swojej nazwy.” Najstarszy zapis z nazwą datuje się na 1424 rok. ,,Sugestię co do dawnego pochodzenia nazwy wsi potwierdzają dane historyczno-osadnicze, bowiem wieś leży na starym szlaku handlowym Sanok – Przełęcz Łupkowska. (…) Na przestrzeni wieków w różnych więc dokumentach spotykamy różnie brzmiące nazwy: Czaschin, Czaszin, Czaschina, Czaszina, Czajszyn, Czaszino, Casyn, Czejszyn.”

Według zapisów Adama Szpary w XVII wieku odbyła się wizytacja cerkwi pw. Św. Mikołaja, jednak jak wynika z dokumentów Kurii Biskupiej w Przemyślu, nie było wówczas wiadome, kiedy ona powstała oraz kto był jej fundatorem. Kolejne wzmianki, jakie pojawiają się o cerkwi w Czaszynie pochodzą z 1799 roku, gdzie zapisane zostało, że była ona stara. W XVIII wieku Katolicy w Czaszynie stanowili zaledwie 17 rodzin (czyli 96 osób), podczas gdy greko-katolików było 346 osób. Dalsze losy parafii w Czaszynie zostały bardzo szczegółowo zebrane w publikacji. Tam też zostały opisane starania mieszkańców o utworzenie parafii rzymsko-katolickiej, które zakończyły się sukcesem w 1957 roku.

Czy celebrowanie świąt różniło się w jednej wsi od tradycji, jakie miały miejsce w pozostałych miejscowościach regionu? Sprawdźcie w zapiskach Adama Szpary.

Adam Szpara – urodził się 7 sierpnia 1957 roku w bieszczadzkiej wsi Łukowe. Pochodzi z rodziny inteligenckiej. Lata dziecięce spędził w Czaszynie. Z zawodu nauczyciel, absolwent Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Rzeszowie, gdzie uzyskał tytuł magistra pedagogiki opiekuńczo-wychowawczej. Już będąc dzieckiem okazał się wrażliwym na piękno bieszczadzkiego środowiska – wyrazem czego stała się książka ,,Czaszyn – Szkice z dziejów wsi”. Tematyka w niej zawarta wybiega daleko poza profesjonalne zainteresowania autora, o czym przekona się czytelnik, do rąk którego oddaje swą pracę.

Zobacz, jak wyglądał Czaszyn na starych fotografiach.

Wszystkie cytaty oraz przytoczone fakty pochodzą z w/w książki. Do publikacji wspomnień i zapisków Adama Szpary powrócimy.