SANOK: Nowa odsłona talara skansenowskiego

SANOK / PODKARPACIE. Bardzo interesująco zapowiada się nowa emisja TALARA SKANSENOWSKIEGO, która będzie dostępna już na święta bożonarodzeniowe 2012. Powstał on w pracowni Mincerza w Królewskim Wolnym Mieście Sanoku, p. Andrzeja Budzickiego.

Park Etnograficzny w Sanoku to jedno z najpiękniejszych muzeów na wolnym powietrzu w Europie. Jego położenie na prawym brzegu Sanu u podnóża Gór Sanocko-Turczańskich odzwierciedla typowe warunki dawnych osad Podkarpacia. Odtwarzając typowe układy zabudowy wsi i zagospodarowania zagród na terenie Muzeum zgromadzono ponad 100 obiektów budownictwa drewnianego z okresu od XVII do XX wieku, gdzie obok budynków mieszkalnych, mieszkalno-gospodarczych i gospodarczych, w Parku znajdują się również obiekty sakralne, budynki użyteczności publicznej oraz obiekty przemysłowe. Pod względem ilości obiektów sanocki skansen jest największy w Polsce.

W skansenie prezentowana jest kultura polsko-ukraińskiego pogranicza we wschodniej części polskich Karpat (Bieszczady, Beskid Niski) wraz z Podkarpaciem. Dla poszczególnych grup etnograficznych zamieszkujących na tych terenach zorganizowano oddzielne sektory ekspozycyjne. Sektory takie prezentują m.in. Bojków, Łemków, Pogórzan i Dolinian.

Na terenie skansenu funkcjonuje stała ekspozycja malarstwa ikonowego pt. Ikona karpacka, na której zaprezentowano ponad 220 ikon (od XV do XX w.), ukazujących pełny rozwój tego typu malarstwa w strefie polskich Karpat. I to właśnie z tych zbiorów pochodzi XV wieczny MANDYLION z Krempnej, który posłużył jako temat nowego talara skansenowskiego.

Pokaźnymi zbiorami sztuki cerkiewnej dysponuje również Muzeum Historyczne w Sanoku.

„Mandylion” (z hebr. mandil – chusta, z gr. acheiropoietos – nie ręką ludzką uczyniony) – przedstawienie, któremu przypisywane jest zarówno cudowne działanie, jak i powstanie. Mandylion jest to wizerunek twarzy Chrystusa na chuście, lecz w odróżnieniu od łacińskiej Chusty św. Weroniki oblicze Zbawiciela nie posiada znamion cierpienia (otwarte oczy, brak korony cierniowej). Według legendy wizerunek powstał na prośbę ciężko chorego króla Edessy – Abgara panującego od 13 do 50 r. n.e. Wysłannik władcy miał wykonać portret Chrystusa, gdyż ten nie mógł osobiście przybyć do Abgara, ale mimo długich starań nie był w stanie uchwycić cudownej twarzy Pana. Widząc to, Chrystus umył i osuszył twarz płótnem, na którym utrwaliły się Jego rysy. Przywieziony podarunek spowodował natychmiastowe ozdrowienie króla, a chusta stała się niezwykle popularna (Mandylion z Krempnej, z Jabłonicy Ruskiej, z Wysowej i z Jankowiec, 1664 r., parter, II sala).

„Mandylion” z Krempnej (XV w.)

1 TALAR SKANSENOWSKI 2013 wyemitowany zostanie w trzech odmianach:
– mosiądz / nakład: 200 szt., średnica: 32 mm, waga: 13,3 g;
– mosiądz oksydowany / nakład: 150 szt., średnica: 32 mm, waga: 13,3 g;
– mosiądz kolorowany / nakład: 250 szt., średnica: 32 mm, waga: 13,3 g.

Autor: Józef Smurawa