Policyjna debata obnażyła słabość pomocy zagrożonym przemocą w rodzinie

SANOK / PODKARPACIE. W Polsce brakuje pomocy systemowej dla osób zagrożonych przemocą w rodzinie – taki wniosek nasuwa się po zorganizowanej przez Komendę Powiatową Policji w Sanoku pierwszej debaty społecznej na temat zjawiska przemocy w rodzinie.

Dorota Mękarska

Sanocka komenda informowała o debacie od kilku tygodni. W poniedziałek stawiła się na nią garstka zainteresowanych, około 30 osób, nie licząc samych policjantów. Oprócz radnego Macieja Drwięgi nie uczestniczyli w niej radni miejscy. Temat przemocy w rodzinie widać nie okazał się dla nich ważny. Władze miast reprezentował natomiast Marian Kurasz, wiceburmistrz Sanoka.

Nie było również radnych powiatowych, ale z tego względu, że w tym samym czasie odbywała się sesja Rady Powiatu Sanockiego. W imieniu starosty w spotkaniu uczestniczył Zenon Stryjak.

W debacie udział wzięły przede wszystkim osoby, które z przyczyn zawodowych lub pełnionych funkcji zajmują się tym zjawiskiem profesjonalnie. Zabrakło natomiast tych, którzy na „własnej skórze” doświadczają przemocy.

Na palcach jednej ręki można było policzyć obecnych na debacie mieszkańców Sanoka, którzy nie zaliczają się ani do jednej, ani do drugiej grupy. Wydaje się więc, że jako społeczeństwo nie jesteśmy tym zagadnieniem w ogóle zainteresowani.

– Tu dzisiaj powinny być tłumy, bo przemoc w rodzinach istnieje i nigdy się nie skończy – stwierdziła jedna z kobiet, która przybyła na spotkanie, odpowiadając na apel organizatora spotkania insp. Mirosława Pawełko – komendanta KPP w Sanoku.

Program i ludzie są, ale nie ma pieniędzy

Organizatorzy debaty podeszli do zagadnienia „od podszewki”. Zdiagnozowali skalę problemów, jak również przedstawili podstawy prawne, przepisy, procedury i charakter przestępstw związanych z przemocą.

Najciekawsza część konferencji rozpoczęła się jednak wraz z dyskusją. Już pierwsze zagadnienie dotyczące terapii dla sprawców przemocy pokazało, że „różowo” w tej kwestii nie jest. Jak wynikało ze słów Jadwigi Warchoł, pełnomocnika burmistrza d.s. profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, w Sanoku jest prowadzona terapia dla sprawców przemocy, ale w Areszcie Śledczym. Co prawda jest możliwość skorzystania z tej oferty, po otrzymaniu przepustki, jednakże w mieście powinny odbywać się też zajęcia otwarte.

– Miały być zorganizowane takie zajęcia – informuje Jadwiga Warchoł. – Ale ze względu na szczupłość środków nie było możliwości ich sfinansowanie. Program i ludzie są.

Katalog ofert jest bardzo ubogi

Lidia Mackiewicz-Adamska, przewodnicząca Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych zwróciła uwagę na brak oferty kompleksowej.

– Chodzi o wszelkiego rodzaju formy pomocy, które mogą doprowadzić do zwiększenia umiejętności wychowawczych w rodzinach – zaznaczyła – Nasz katalog ofert jest w tym względzie bardzo ubogi.

Nie wszyscy rozmówcy podzielili zdanie Lidii Mackiewicz-Adamskiej. Przywoływano dobre przykłady organizacji zajęć dla dzieci z rodzin dysfunkcyjnych, jak i dla dorosłych. Dotyczy to np. organizacji wypoczynku, działalności świetlicy środowiskowej, pomocy prawnej, psychologicznej, czy funkcjonowania grup wsparcia.

– Cały czas mówimy o akcyjności, a mi chodzi o profilaktykę. W naszym mieście zostało to zaniechane, z różnych przyczyn – stwierdziła Lidia Mackiewicz – Adamska, dodając, że jest to problem ogólnopolski.

Podczas debaty wyszło też „ jak na dłoni”, że w Sanoku brakuje kompletnej informacji, gdzie i kiedy można korzystać z form pomocy już realizowanej. Trudności z dostępem do tych informacji mają zarówno ofiary przemocy, jak i sprawcy.

Ten problem ma być jednak wkrótce rozwiązany. Jadwiga Warchol poinformowała o przygotowywanym poradniku, w którym mają znaleźć się wszystkie niezbędne informacje, ze wskazaniem instytucji i adresów.

Batalia o policyjnego psychologa

Kamyczek do ogródka Komendy Wojewódzkiej Policji w Rzeszowie wrzucił Maciej Drwięga. Radny przypomniał, że już kilkakrotnie, jako dyrektor Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Sanoku, występował z wnioskiem o utworzenie w sanockiej Komendzie Powiatowej Policji etatu dla psychologa policyjnego.

Ze słów Macieja Drwięgi wynika, że w przypadkach interwencji, podczas których zachodzi potrzeba psychologicznego wsparcia, policja zwraca się do poradni o pomoc. Poradnia nie odmawia, ale w zadaniach, które na niej ciążą, nie ma takiego zapisu.

– Nawet ze względów prawnych nie powinniśmy tego robić – podkreślał Maciej Drwięga. – Po drugie nie czujemy się przygotowani merytorycznie do tego zadania, które zajmuje nam bardzo dużo czasu.

Wniosek Macieja Drwięgi poparła Izabela Jurkowska-Hanus, prokurator rejonowy w Sanoku, zwracając uwagę na efekt takiego rozwiązania w postaci obniżenia kosztów postępowań.

Dyr. Drwięga nie doczekał się jednak satysfakcjonującej odpowiedzi ze strony przedstawiciela KWP w Rzeszowie. Okazało się, że strukturach organizacyjnych komend powiatowych w ogóle nie przewidziano etatów dla psychologów policyjnych. Tylko w komendach wojewódzkich pracują specjaliści z tej dziedziny, ale udzielają oni jedynie pomocy psychologicznej policjantom. Radny dowiedział się, że zmiana tego stanu rzeczy jest możliwa, ale jedynie na szczeblu Komendy Głównej Policji.

Jak zwykle w takich przypadkach odbito piłeczkę w kierunku samorządów, co Macieja Drwięgę wyraźnie poirytowało

– Liczę na to, że to wy jako przedstawiciele komendy wojewódzkiej prześlecie nasz postulat dalej, a wy oddajecie go znowu w nasze ręce. My żeśmy już to robili! – wytknął policji wnioskodawca.

Sprawcy przemocy z własnej woli nie chcą się leczyć

Podczas debaty zastanawiano się również, jak zmotywować sprawców przemocy do podejmowania terapii. Jak pokazują dane, sprawcy przemocy nie chcą podejmować z własnej woli leczenia. Powodzenie w tej kwestii zależy jednak od współpracy wszystkich środowiska, w tym również sędziów, których na debacie zabrakło. Sądu z reguły kierują sprawców przemocy na leczenie odwykowe, gdyż w większości, jak pokazują statystyki, są to osoby nadużywające alkoholu. Natomiast jest potrzeba, by sądy kierowały sprawców przemocy również na terapię zwalczającą agresję.