Osadzeni dla parków krajobrazowych (ZDJĘCIA)

Od kliku już lat Zakład Karny w Łupkowie wraz z podległym Oddziałem Zewnętrznym w Moszczańcu współpracuje z Zespołem Karpackich Parków Krajobrazowych w Krośnie, podejmując inicjatywy z zakresu ochrony przyrody i dziedzictwa kulturowego regionu

W 2015 r. w Oddziale Zewnętrznym w Moszczańcu wychowawcy Działu Penitencjarnego szer. Maciej Drozd i por. Marek Jakubus podjęli szereg inicjatyw w ramach współpracy przy realizacji programów resocjalizacyjnych z zakresu edukacji ekologicznej, edukacji historycznej i zakresu kształtowania umiejętności społecznych i poznawczych.

Początkiem marca ruszyła kolejna edycja ‚ŚLADAMI BOBRA’ programu resocjalizacji sprzyjającemu przygotowaniu do readaptacji społecznej skazanych z zakresu kształtowania umiejętności społecznych i poznawczych, przeciwdziałania uzależnieniom oraz nadużywaniu alkoholu lub używaniu narkotyków oraz przeciwdziałaniu prokryminalnym postawom. Celem programu było m. in. pobudzanie i zaspokajanie u osadzonych potrzeb oraz zainteresowań przyrodniczych i kulturowych, wykształcenie u nich potrzeby społecznie akceptowanego sposobu spędzania czasu wolnego, pobudzanie własnej aktywności oraz promowanie inicjatyw wynikających z ich własnych prospołecznych zainteresowań, rozwój psychofizyczny, doskonalenie sprawności fizycznej, a także zachowania oraz przywracania zdrowia, wskazanie degradacyjnej roli alkoholu i środków odurzających w zakresie nabywania umiejętności społecznych i poznawczych, zapobieganie i rozładowywanie zachowań agresywnych wśród skazanych. W ramach programu propagowane były walory przyrodnicze Jaśliskiego Parku Krajobrazowego, jak również wskazanie walorów kulturowych tego terenu. W tym roku przewodnim hasłem było POZNAJEMY JAŚLISKI PARK KRAJOBRAZOWY.

W ramach podpisanego porozumienia z Zespołem Karpackich Parków Krajobrazowych w Krośnie z siedzibą w Dukli, w dniu 18.03.2015 r. grupa 32 skazanych wzięła udział w zajęciach kulturalno-oświatowych poza terenem zakładu karnego w trybie art. 91 pkt 4 kkw, w trakcie których przy współpracy z przedstawicielami Parków Krajobrazowych p. Anną Marczyńską oraz p. Ignacym Bieleckim oraz prowadzącymi program szer. Maciejem Drozdem i por. Markiem Jakubusem w obrębie Oddziału Zewnętrznego rozwieszono 10 budek lęgowych dla szpaków i sikorek. Następnie na terenie jednostki p. Anna Marczyńska i p. Ignacy Bielecki przedstawili prezentację multimedialną na temat Jaśliskiego Parku Krajobrazowego. Pan Ignacy Bielecki barwnym i ciekawym językiem opisał walory przyrodnicze, kulturowe i historyczne Jaśliskiego Parku Krajobrazowego, a każdy z uczestników spotkania otrzymał folder Jaśliski Park Krajobrazowy.

W dniu 15.04.2015 r. grupa 24 skazanych wraz z wychowawcami udała się pieszo do miejscowości Jasiel /oddalonej około 9 km od jednostki/, gdzie na miejscu czekał już p. Tomasz Biały przedstawiciel Parków Krajobrazowych, który zapoznał uczestników spotkania z historią wsi Jasiel oraz Rezerwatu Źródliska Jasiołki. Następnie grupa posprzątała miejsce martyrologii tj. Pomnik zamordowanych żołnierzy WOP, miejsce przy pomniku postawionym Kurierom Beskidzkim, następnie tzw. cerkwisko /miejsce po nieistniejącej cerkwi pw. św. Michała Archanioła/ oraz przy pomniku postawionym żołnierzom radzieckim poległym w 1944 r. Na zakończenie przy ognisku i kiełbasce był czas na refleksje i dyskusję.

Kolejnym etapem współpracy był wyjazd w dniu 11.06.2015 r. 8 skazanych wraz z opiekunami do siedziby Zespołu Parków w Dukli, gdzie z Panem Tomaszem Białym zwiedzili nowoczesną audiowizualną salę edukacyjną, w której przy pomocy prezentacji multimedialnych umieszczonych w monitorach dotykowych zapoznali się z informacjami dotyczącymi wartości przyrodniczych i kulturowych parków krajobrazowych administrowanych przez Zespół. Ponadto osadzeni zwiedzili kącik etnograficzno – historyczny, w którym mogli zobaczyć podstawowe przedmioty, jakimi posługiwali się mieszkańcy tych okolic oraz salę przyrodniczą z eksponatami. Kolejno uczestnicy spotkania poznali zasadę budowy budek dla ptaków i nietoperzy oraz różne rodzaje pułapek feromonowych na owady w Terenowej Bazie Edukacyjnej. Następnie skazani odnowili poprzez pomalowanie farbą impregnacyjną wszystkie drewniane elementy Terenowej Bazy Edukacyjnej. Kolejne spotkanie w siedzibie parków odbyło się w dniu 18.06.2015 r., gdzie kolejna grupa skazanych miała możliwość zapoznania się z ofertą edukacyjną, a następnie odnowiła ogrodzenie wokół siedziby Parków.

W dniu 11.09.2015 r. grupa 8 skazanych miała możliwość przejścia Ścieżką Przyrodniczo-Edukacyjną Prządki – Zamek Kamieniec /1,5 km/ oraz Ścieżką Przyrodniczą Przy Zamku Kamieniec /2,5 km/ znajdującymi się na terenie Czarnorzecko-Strzyżowskiego Parku Krajobrazowego. W trakcie przejścia Ścieżką Przy Zamku Kamieniec osadzeni odnowili oznaczenia ścieżki oraz odnowili poprzez pomalowanie barierki drewniane zabezpieczające ścieżkę.

Ostatnią inicjatywą w tym roku w ramach współpracy były zajęcia w dniu 11.12.2015 r. w miejscowości Polany Surowiczne, gdzie osadzeni uprzątnęli teren po nieistniejącej już cerkwi pw. św. Michała Archanioła. W trakcie spotkania p. Ignacy Bielecki przedstawił krótki rys historyczny już nieistniejącej wsi Polany Surowiczne, gdzie zachowała się tylko murowana dzwonnica odnowiona przez grupę Magurycz. Pomimo nie sprzyjających warunków atmosferycznych udało się zrealizować to przedsięwzięcie.

Współpraca z przedstawicielami Parków Krajobrazowych w ramach podpisanego porozumienia jest wzbogaceniem oferty oddziaływań resocjalizacyjnych w tutejszym Oddziale Zewnętrznym w Moszczańcu. Osadzeni biorący udział w zajęciach chętnie i aktywnie uczestniczyli w proponowanych im oddziaływaniach łącząc edukację, pracę, wiedzę z proponowanym sposobem aktywnego spędzania czasu wolnego sprzyjającemu ich społecznej readaptacji społecznej.

Obecny 2016 r. zapowiada się równie owocnie we współpracę z przedstawicielami Parków Krajobrazowych, choćby na fakt, iż w dniu 25.02.2016 r. w ZK Łupków zostało zorganizowane spotkanie na temat turystyki w karpackich parkach krajobrazowych oraz została zaprezentowana diaporama prezentująca walory przyrodnicze i kulturowe Bieszczadów. W spotkaniu uczestniczyło  uczestniczyło 13 skazanych.

Tekst i zdjęcia:
por. Marek Jakubus
szer. Maciej Drozd