Miliardy euro do wzięcia. Sprawdziliśmy, który decydent ruszył palcem

PODKARPACIE. O olbrzymie pieniądze z Funduszu Odbudowy będą się bić polskie samorządy. Sprawdziliśmy, które gminy, powiaty i instytucje stanęły w szranki i jakie przedstawiły projekty. Ich ostateczna weryfikacja odbędzie się na szczeblu centralnym.

Dorota Mękarska

Funduszu Odbudowy jest instrumentem, który ma zlikwidować skutki kryzysu wywołanego pandemią. Na wsparcie z budżetu unijnego i Europejskiego Instrumentu na rzecz Odbudowy, nasz kraj może liczyć w latach 2021–2027. W ramach tego instrumentu będziemy będzie mieli do dyspozycji około 23 mld euro na dotacje, ale co warto podkreślić ze 100 procentowym dofinansowaniem, i około 34,2 mld euro na korzystne pożyczki.

Pieniądze będą inwestowane w ramach Krajowego Planu Odbudowy, który jest opracowywany przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej. 13 sierpnia br. Zarząd Województwa Podkarpackiego zaakceptował wstępną listę 37 projektów do Krajowego Planu Odbudowy. Poddano ją następnie konsultacjom,
trwającym do 18 sierpnia br. 25 sierpnia, po konsultacjach i analizie uwag, przyjęta została ostateczna lista propozycji projektów do Krajowego Planu Odbudowy z województwa podkarpackiego. Przekazano ją do Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej.

Lista zawiera 56 projektów zgłoszonych w następujących obszarach: turystyka, kultura, zdrowie, transport, rozwój gospodarczy i społeczny oraz środowisko. Projekty opiewają na łączną kwotę 21 mld zł. Zaakceptowane projekty nie są jedynymi zgłoszonymi. We wszystkich obszarach Zarząd Województwa Podkarpackiego złożył wnioski o stworzenie w ramach Krajowego Planu Odbudowy systemowego instrumentu wsparcia dla działań na poziomie lokalnym. Wnioskom towarzyszą listy projektów.

O ile na liście głównej niewiele z nich jest wypracowanych przez gminy, powiaty i instytucje z południa województwa, to na liście projektów lokalnych mamy ich całkiem sporo.

Turystyka

Jeśli chodzi o turystykę to na liście głównej umieszczono 9 projektów, w tym trzy wojewódzkie, pierwszy na wsparcie rozwoju turystyki wodnej na terenie województwa podkarpackiego na kwotę 100 mln zł, drugi na utworzenie i budowę Podkarpackiego Centrum Sportów w województwie za kwotę 764 mln zł, a trzeci na budowę sieci głównych połączeń dla transportu rowerowego. Projekt opiewa na 1,5 mld zł.

Z podmiotów na naszym terenie to Fundacja Bieszczadzkiej Kolejki Leśnej zabiega o 22 mln zł na poprawę i rozwój oferty kolejki. Powiat bieszczadzki w ramach Bieszczadzkiego Centrum Zdrowia na restrukturyzację i modernizację SP ZOZ w Ustrzykach Dolnych potrzebuje 28,4 mln zł, a na utworzenie Bieszczadzkiego Centrum Dziedzictwa Kulturowego – nowego inkubatora rozwoju regionu, chce 80 mln zł. Gmina Solina ma wielkie plany budowy infrastruktury turystycznej wokół Jeziora Solińskiego i Myczkowieckiego  za 200 mln zł, natomiast gmina Cisna we współpracy z Polskimi Kolejami Linowymi chce uruchomić stację narciarską na stokach Jasła za 100 mln zł. Bieszczadzkie Schroniska i Hotele PTTK Sp. z o.o. noszą się z projektem zagospodarowania głównego szlaku turystycznego od Kąt w Beskidzie Niskim do Wołosatego – wartość projektu wynosi 360 mln zł.

Wśród propozycji turystycznych przedsięwzięć o charakterze lokalnym powiat leski wystąpił z inicjatywą utworzenia i budowy Podkarpackiego Centrum Sportów na terenie powiatu bieszczadzkiego. Przyłączyła się do tego projektu gmina Olszanica – chodzi o rozszerzenie jego zakresu na sąsiedni powiat leski. Z podobnym wniosek, bo dotyczącym trzech powiatów wyszedł radny wojewódzki Adam Drozd oraz gmina Zagórz, wnioskująca o rozszerzenie projektu na sporty zimowe. Drugi projekt Olszanicy dotyczy wsparcia rozbudowy infrastruktury sportowo-turystycznej Centrum Turystyki Aktywnej i Sportu „BIESZCZAD-ski”. Fundacja DABAR opracowała koncepcję Szlaku Wielkich Polaków – Papież i Kardynał, który obejmowałby gminy Cisna i Komańcza. Gmina Bukowsko dąży do rewitalizacja wyciągu narciarskiego w Karlikowie. Stawia też na infrastrukturę dróg multifunkcyjnych na obszarze ZAT (Zagłębie Ambitnej Turystyki, które przedstawiło szereg projektów), w tym rowerostrady Solina-Zakopane.

Radna Sejmiku Województwa Podkarpackiego Dorota Łukaszyk występuje za utworzeniem i budową Centralnego Ośrodka Sportu – Ośrodka Przygotowań Olimpijskich – „8 Element” w Ustrzykach Dolnych, oraz infrastrukturą Podkarpackiego Centrum Sportów na terenie powiatu bieszczadzkiego, budową Centrum Turystyki Aktywnej i Sportu Bieszczad-ski oraz budową stacji narciarskiej na górze Jasło.

Kultura

W obszarze kultury to jednostki samorządu terytorialnego i instytucje z południa województwa zaistniały tylko na liście przedsięwzięć o charakterze lokalnym: gmina Sanok przedstawiła projekt utworzenie Centrum Kultury i Tradycji Regionalnej w Strachocinie oraz wioski solowarskiej w Tyrawie Solnej. Natomiast gmina Zagórz chce kontynuować projekt kompleksowej rewaloryzacji ruin budynku kościoła oraz zabudowań dawnego klasztoru Karmelitów Bosych.

Zdrowie

Siedem projektów znalazło się na liście w obszarze zdrowie, w tym Uzdrowisko Rymanów S.A. złożyło dwa projekty, w ramach modernizacja budynku „Krystyna” chce utworzyć Centrum Rehabilitacji Geriatrycznej. Projekt opiewa na 17 mln zł. Natomiast drugi odnosi się do opieki nad osobami 65 + na bazie Domu Seniora za kwotę 20 mln zł.

Więcej propozycji z południa województwa jest na liście przedsięwzięć o charakterze lokalnym. Gmina Besko stara się o środki na rozbudowę istniejącego budynku Ośrodka Zdrowia w Besku wraz z przebudową kotłowni
gazowej, a Szpital Specjalistyczny w Brzozowie Podkarpacki Ośrodek Onkologiczny im. ks. B. Markiewicza na budowa wraz z modernizacją pawilonu Izby Przyjęć, poprawę gospodarki wodno-ściekowej oraz przebudowę
i modernizację infrastruktury IT.

Transport

W tym obszarze projektów jest bardzo dużo. Znajdują się na niej ważne dla dostępności naszego regionu projekty budowy i przebudowy dróg, w tym rozbudowy drogi wojewódzkiej nr 897 Tylawa – Komańcza – Radoszyce – Cisna – Ustrzyki Górne – Wołosate – Granica Państwa na odcinku Radoszyce – Ustrzyki Górne – wartość 691 mln zł i budowa nowego odcinka drogi wojewódzkiej nr 893 Lesko – Baligród – Cisna od m. Lesko do m. Huzele wraz z budową mostu na Sanie – 182 mln zł.

Wśród pięciu projektów spółki PKP Polskie Linie Kolejowe jest rewitalizacja linii kolejowej l-108 Stróże-Krościenko – wartość projektu 1 mld zł oraz rewitalizacja linii kolejowej nr 107 Nowy Zagórz-Łupków – 600 mln zł. Miasto Krosno chce rozbudowywać ul. Lwowską w ciągu DW 991 wraz z lokalnym układem komunikacyjnym i towarzyszącą infrastrukturą techniczną za kwotę ponad 32 mln zł.

Ponadto Zarząd Województwa wystąpił z wnioskiem dotyczącym realizacji szeregu dodatkowych inwestycji w zakresie dróg krajowych, a także linii kolejowych, które zgłoszone zostały w efekcie konsultacji. Chodzi m.in. o
przebudowę drogi krajowej nr 28 w tym zjazd S-19 Miejsce Piastowe – obwodnica Sanoka.

Na liście przedsięwzięć o charakterze lokalnym w obszarze dróg powiatowych i gminnych powiat sanocki występuje o środki na rozbudowę ul. Okulickiego w Sanoku oraz budowę łącznika do obwodnicy w ciągu DK nr 28 Zator – Medyka. Natomiast powiat leski ma plan poprawy bezpieczeństwa infrastruktury drogowej na sieci dróg wojewódzkich oraz lokalnych dróg bieszczadzkich w latach 2020-2024 i poprawy infrastruktury mostowej. Gmina Brzozów dąży natomiast do przebudowy drogi gminnej nr 115537R na długości 2 750 m.

Rozwój gospodarczy i społeczny

W tym obszarze wypadamy blado, gdyż na liście głównej nie ma ani jednego naszego projektu, a na liście przedsięwzięć lokalnych znalazł się tylko powiat brzozowski z budową nowego budynku dydaktycznego warsztatów szkolnych w Zespole Szkół Budowlanych w Brzozowie.

Środowisko

Z planów dotyczących środowiska należy odnotować starania władz wojewódzkich odnoszących się do modernizowania infrastruktury ciepłowniczej za kwotę 1 mld zł oraz na rzecz poprawy jakości powietrza poprzez głęboką termomodernizację budynków mieszkalnych jednorodzinnych z wymianą źródła ciepła oraz z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii – tu koszt projektu wynosi ponad 961 mln zł.

Na liście przedsięwzięć lokalnych znalazły się natomiast projekty dotyczące zaopatrzenia w wodę w gminie Rymanów, kompleksowe rozwiązanie problemu gospodarki wodno-ściekowej w gminie Dydnia, ochrona Wód Jeziora Solińskiego i Myczkowieckiego przed zanieczyszczeniami, o co wnioskuje gmina Solina, oraz projekt gminy Olszanica dotyczący rozbudowy sieci kanalizacyjno-wodociągowych w gminach bieszczadzkich.