Grunty rolne i leśne są szczególne

Grunty rolne i leśne należą do kategorii gruntów szczególnie chronionych przez ustawodawcę. Zasady tej ochrony zostały zawarte w ustawie z dnia 3 lutego 1995 roku o ochronie gruntów rolnych i leśnych. Ten akt prawny w szczególności nakłada na właścicieli i organy administracji obowiązek ograniczania przeznaczania ich na cele nieleśne lub nierolnicze, zapobiegania degradacji i dewastacji, przywracania wartości użytkowej, poprawy produkcyjności oraz ograniczania zmian naturalnego ukształtowania powierzchni ziemi.

Przekształcenie, czyli w ujęciu prawnym, wyłączenie gruntu leśnego z produkcji (potocznie: odlesienie lub odrolnienie). Co decyduje o możliwości zainwestowania gruntu leśnego?

Najpierw należy sprawdzić, jak dany obszar został sklasyfikowany w prowadzonej przez starostę Ewidencji gruntów i budynków. Jeżeli jako „lasy i grunty leśne”, oznaczone symbolem „Ls”, istotne jest, czy obszar leśny objęty jest ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (mpzp). Plany te sporządzane są przez gminy (wójtów, burmistrzów lub prezydentów miast na prawach powiatu).

Tak więc w gminie, na terenie której leży dana działka, ustalamy czy mpzp został sporządzony, jeżeli tak, to jakie jest przeznaczenie gruntu leśnego w tym planie. Co ważne, przeznaczenie winno być zgodne z aktualnym zamiarem inwestycyjnym, np. „tereny zabudowy mieszkaniowej”, jeżeli celem inwestora jest budowa budynku mieszkalnego. Jeżeli jest, możemy ubiegać się u właściwego terytorialnie dyrektora regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych o decyzję zezwalającą na wyłączenie gruntów leśnych z produkcji.

Uwaga! Ustalenia zawarte w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego nie są równoznaczne z przeznaczeniem w mpzp, w związku z tym studium nie jest dokumentem, na podstawie którego można ubiegać się o zezwolenie na wyłączenie gruntu leśnego z produkcji.

Co w sytuacji, jeżeli nieruchomość leśna nie jest objęta miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego? Czy w takim przypadku nierolnicze i nieleśne zagospodarowanie gruntu leśnego nie będzie możliwe, aż do czasu uchwalenia odpowiedniego mpzp? Generalnie tak, z zastrzeżeniem, że ustawodawca przewidział tutaj istotny wyjątek, zawarty w art. 61 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Otóż, jeżeli w miejscowym planie, który utracił ważność z końcem 2002 roku, grunt leśny był przeznaczony na cele ściśle zgodne z aktualnym zamiarem jego zainwestowania, możliwe będzie uzyskanie we właściwej gminie decyzji o warunkach zabudowy, która przywraca „do życia” ustalenia tego planu. Decyzja taka na etapie jej projektu winna zostać uzgodniona z właściwymi organami – w zakresie ochrony gruntów leśnych, z dyrektorem regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych, a na terenie parku narodowego, z dyrektorem parku.

Tekst: Piotr Fąfara
Zdjęcie: Dominik Jagieła