Wkrótce rójka chrabąszczy

Tej wiosny prognozowana jest bardzo silna rójka chrabąszcza majowego i chrabąszcza kasztanowca. Owady te stanowią utrapienie  leśników w północno-wschodniej części Podkarpacia.

Żerujące pod ziemią larwy (pędraki) niszczą korzenie drzewek na uprawach leśnych, zaś dorosłe osobniki pojawiające się cyklicznie w masowych ilościach potrafią mocno przerzedzić korony drzew liściastych. Skutkiem tej gradacji jest obniżona wartość hodowlana drzewostanów; bywa nawet, że fragmenty upraw leśnych przepadają zupełnie. Na  terenie Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Krośnie problem ten dotyczy nadleśnictw: Narol i Lubaczów oraz w mniejszych stopniu Jarosław i Leżajsk.
– Prognoza bardzo silnej rójki oparta jest o wieloletnie obserwacje oraz jesienne badania  zapędraczenia gleby. Wskazują one, że liczebność owadów dorosłych, które pojawią się w maju może wielokrotnie przekroczyć tę z ostatnich trzech lat – wyjaśnia Edward Balwierczak, dyrektor RDLP w Krośnie. – Naszym celem jest ograniczenie skutków tego zjawiska poprzez zwalczanie chrabąszcza wszelkimi dopuszczonymi przez prawo metodami.

Pełny rozwój u obu gatunków trwa cztery lata. W czwartym roku młode chrząszcze wychodzą z gleby i intensywnie żerują na liściach drzew i krzewów oraz odbywają loty rójkowe.
– W celu ograniczenia liczebności chrabąszczy w tym roku planujemy zwalczanie ich poprzez  zabiegi chemiczne, w tym również oprysk lotniczy, oraz zbiór ręczny owadów doskonałych na płachty i ich niszczenie – mówi Piotr Brewczyński, naczelnik Wydziału Ochrony Ekosystemów Leśnych w RDLP w Krośnie. – Zabiegi agrolotnicze planowane są tylko na terenie Nadleśnictwa Narol na powierzchni 213 ha, natomiast chemiczne zabiegi naziemne będziemy wykonywać na powierzchni 1084 ha w nadleśnictwach: Lubaczów, Narol, Jarosław i Leżajsk.

Żerujące chrabąszcze

Do niedawna nie było skutecznego preparatu przeciwko chrabąszczom, dopuszczonego do stosowania w leśnictwie. W tym roku Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi rozszerzył zakres stosowania środka ochrony roślin Mospilan 20 SP. Został on zarejestrowany i dopuszczony  do zabiegów agrolotniczych i naziemnych (jednorazowo w 2011 roku), między innymi przeciwko chrabąszczowatym. Niestety, w warunkach nadleśnictw: Jarosław, Lubaczów i Narol możliwość zastosowania zabiegów agrolotniczych jest bardzo ograniczona z uwagi na wynikającą z ustawy o ochronie roślin konieczność zachowania odległości 500 m  od dróg publicznych, budynków mieszkalnych, zabudowań inwentarskich, pasiek, plantacji roślin zielarskich, ogrodów działkowych, rezerwatów przyrody, parków narodowych, stanowisk roślin objętych ochroną gatunkową, wód powierzchniowych oraz od granicy wewnętrznego terenu ochrony strefy pośredniej ujęć wody.

Oprócz zwalczania chemicznego planowany jest też na zagrożonych a niedostępnych do oprysku terenach kontrolowany zbiór chrabąszczy na powierzchni 1310 ha, poprzez otrząsanie w godzinach rannych, gdy imago z uwagi na niską temperaturę powietrza nie jest w stanie poderwać się do lotu. W ten sposób podczas ostatniej wielkiej rójki chrabąszczy w 2007 r. na terenie RDLP w Krośnie zebrano ponad 10,5 tony chrabąszczy.

Jednym z ważnych elementów walki z chrabąszczem majowym i kasztanowcem jest też informowanie społeczności lokalnych o zagrożeniu, jakie stwarza ten groźny szkodnik dla upraw leśnych i rolniczych oraz metodach jego zwalczania. W tym celu w dniu 5 kwietnia 2011 roku w Lubaczowie odbyła się konferencja pt. Gospodarcze znaczenie szkód powodowanych przez owady doskonałe i pędraki chrabąszczy, zorganizowana przez RDLP w Krośnie wspólnie ze Starostwem Powiatowym w Lubaczowie. Udział w konferencji wzięli leśnicy (w tym również z Ukrainy), władze samorządowe, instytucje związane z rolnictwem i bezpieczeństwem sanitarnym na terenie województwa podkarpackiego, organizacje pszczelarskie i wędkarskie oraz rolnicy – najczęściej sołtysi – z terenów najbardziej zagrożonych przez chrabąszcze.

Edward Marszałek
rzecznik prasowy RDLP w Krośnie