Konkurs na treść napisu na pomniku „Nieznanego Konfederata” w Zagórzu. Są cenne nagrody!

ZAGÓRZ / PODKARPACIE. W gminie Zagórz ogłoszono konkurs na treść napisu na pomniku „Nieznanego Konfederata”. Organizatorzy przewidzieli cenne nagrody dla najbardziej oryginalnych twórców.

REGULAMIN

Organizator konkursu:

Burmistrz Miasta i Gminy Zagórz
Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Zagórzu

Cele konkursu:
Celem konkursu jest zaproponowanie treści napisu, który mógłby zostać umieszczony na cokole pomnika „Nieznanego Konfederata” w Zagórzu. Pomnik powstaje dla uczczenia 250 rocznicy powołania Konfederacji Barskiej i upamiętnienia jej ostatniej bitwy, która miała miejsce 29 listopada 1772 r. na polach nad Zagórzem.
Liczymy na inwencję twórczą uczestników lub skorzystanie z cytatów już istniejących z podaniem imienia i nazwiska autora.

Zasady uczestnictwa w konkursie:

1. Konkurs trwa w dniach od 1 do 31 maja 2018r.
2. Konkurs przeznaczony jest dla osób dorosłych, mieszkańców Podkarpacia.

3.Propozycje należy przesłać na adres e-mail: mgbp@zagorz.pl. , profil facebookowy biblioteki lub dostarczyć osobiście do Miejsko-Gminnej Biblioteki Publicznej  w Zagórzu.    

   Każdy uczestnik może wysłać do trzech propozycji tekstu.

   W temacie wiadomości należy wpisać : „Konfederacja Barska”.

   Konieczne jest podanie: imienia, nazwiska i numeru telefonu.

1. Przysłane propozycje będą oceniane przez trzyosobowe jury powołane przez Organizatora konkursu. Skład komisji oceniającej zostanie podany wraz z wynikami konkursu.

1. Naruszenie przez uczestnika konkursu któregokolwiek z warunków niniejszego regulaminu oznaczać będzie niezakwalifikowanie pracy do konkursu lub utratę prawa do nagrody.

1. Przekazując pracę na konkurs, uczestnik potwierdza, że wyraża zgodę na zasady zawarte w niniejszym regulaminie.
2. Osoby nadsyłające zgłoszenia w ramach Konkursu tym samym wyrażają zgodę na przetwarzanie przez Organizatora swoich danych osobowych wyłącznie na potrzeby Konkursu  w  zakresie  koniecznym  do  prawidłowego  przeprowadzenia  Konkursu (ustawa o ochronie danych osobowych z dn. 29 sierpnia 1997 roku Dz.U. Nr 133, poz. 833 z późn. zm.), jednocześnie wyrażając zgodę na opublikowanie imienia i nazwiska w przypadku zajęcia nagrodzonego miejsca.

1. Wyniki konkursu oraz dzień i forma odbioru nagród zostaną ogłoszone na stronie www.zagorz.pl,  na gminnym profilu facebookowym oraz przez patronów medialnych wydarzenia do dnia 15 czerwca 2018 r. 

1. 9. Laureaci (2 najlepsze propozycje) otrzymają nagrody rzeczowe w postaci tabletów.

   Dla wyróżnionych propozycji, organizator przewidział nagrody w postaci:

    – markowych piór wiecznych,

    – monet okolicznościowych,

    – pamięci USB,

   – koszulek z nadrukiem,

   – pinsów z herbem Zagórza,

   – kubków ceramicznych  i termicznych,

   – przewodników turystycznych

Nagrody ufundował Burmistrz Miasta i Gminy oraz Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Zagórzu.

1. Treść najlepszych propozycji napisów zostanie opublikowana na gminnym profilu facebookowym oraz na stronie internetowej www.zagorz.pl.

1. Przyznana nagroda nie podlegają zamianie na inną nagrodę lub jej równowartość pieniężną;

1. Wygrana w konkursie nie zobowiązuje Organizatora do umieszczenia zwycięskiego napisu na pomniku.

Postanowienia końcowe:

1. Niniejszy Regulamin jest jedynym obowiązującym dokumentem określającym zasady Konkursu.

1. Autorzy treści przesłanych na konkurs jednocześnie udzielają Gminie Zagórz niewyłącznej, nieodpłatnej, nieograniczonej czasowo ani terytorialnie licencji do pracy, na następujących polach eksploatacji:

 – utrwalenie i zwielokrotnienie pracy i jej egzemplarzy każdą techniką, w tym drukarską, cyfrową, reprograficzną, elektroniczną, fotograficzną, optyczną, laserową poprzez zapis magnetyczny, na każdym nośniku elektronicznym i w wersji papierowej;

– wprowadzanie do pamięci urządzeń elektronicznych, w tym komputera i wprowadzenie do sieci komputerowych, w tym sieci Internet, jak również przesyłanie w ramach wyżej wymienionych sieci, w tym w trybie on-line, przetwarzanie w pamięci urządzeń elektronicznych, w tym komputera;

–  publiczne wykonywanie, wystawianie, wyświetlanie, odtwarzanie;

– publiczne udostępnianie w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;

– korzystanie z pracy oraz ich opracowań w celu promocji lub reklamy we wszelkich materiałach promocyjnych lub reklamowych, w tym w prasie, Internecie i wszelkiego rodzaju publikacjach.

1. Niniejszy Regulamin wchodzi w życie z dniem rozpoczęcia Konkursu i obowiązuje do czasu jego zakończenia. Organizator zastrzega sobie prawo zmiany Regulaminu z ważnych powodów, niezawinionych przez Organizatora, z zastrzeżeniem, że zmiany w Regulaminie nie będą naruszać praw nabytych przez Uczestników Konkursu;

Organizator zastrzega sobie prawo do:

1. Zmiany postanowień niniejszego regulaminu w przypadku zmian przepisów prawnych lub istotnych zdarzeń mających wpływ na organizowanie Konkursu.
   2. Odstąpienie od organizowania konkursu bez podania przyczyny.
   3. Rozstrzygania w kwestiach nieuregulowanych postanowieniami regulaminu.

SERDECZNIE ZAPRASZAMY!!!

W załączeniu prezentujemy tekst p. Jerzego Tarnawskiego pt. „Echa Konfederacji Barskiej Nad Osławą”, który może stanowić inspirację historyczną dla uczestników konkursu.

Echa Konfederacji Barskiej Nad Osławą

„Nigdy z królami nie będziem w aliansach,

Nigdy przed mocą nie ugniemy szyi,

Bo u Chrystusa my na ordynansach,

Słudzy Maryi!”

Słowa tej pieśni, umieszczonej przez Juliusza Słowackiego w dramacie Ksiądz Marek, przypominają czasy konfederacji barskiej. W tym roku, 29 lutego, mija właśnie 240. rocznica zawiązania tego zbrojnego ruchu polskiej szlachty, wymierzonego przeciw obecności wojsk rosyjskich na terenie naszego kraju, przeciwko królowi – Stanisławowi Augustowi Poniatowskiemu, wówczas zależnemu od carycy Katarzyny II, ale też przeciwko innowiercom.

        Konfederacja zawiązała się w Barze, na Podolu, a naczelne jej hasło brzmiało: „Wiara

i wolność”.

Ze względu na przewagę wojsk rosyjskich przybrała formę walki partyzanckiej.

Choć już 19 czerwca 1768 roku Rosjanie zdobyli Bar, insurekcja rozprzestrzeniła się na większą część kraju. Latem walki przeniosły się do Wielkopolski, Małopolski i na Litwę. Dnia 12 lipca zastępca marszałka konfederacji ziemi lwowskiej oraz przemyskiej – Jakub Bronicki wystosował uniwersał do szlachty sanockiej o stawiennictwo do obozu pod Targowiskami.

       17 lipca mieszczaństwo sanockie zgłosiło akces do konfederacji i od tej pory Podkarpackie, w tym i ziemia zagórska, stało się terenem walk konfederatów z Rosjanami. Działo się to w latach 1768–1772 – tyle bowiem trwał ten wolnościowy zryw.

Szczególnego wsparcia materialnego i duchowego udzielało rodakom duchowieństwo diecezjalne i zakonne. Należy domniemywać, że na terenie parafii Zagórz pomagał konfederatom ówczesny proboszcz Michał Ekiert. Szczególna zaś rola przypadła klasztorowi Karmelitów Bosych, którego dobroczyńcą był Józef Ossoliński – żarliwy stronnik konfederacji. To on często kontaktował się z przybyłym z Podola Kazimierzem Pułaskim.

W dobrach Ossolińskich konfederaci pobierali żywność, furaż i rekruta.

Większe ich obozy znajdowały się w Łupkowie, Płonnem, Radoszycach, Niebieszczanach, Zboiskach, Lesku i Zagórzu. Świadectwem tego, jest prawdopodobnie nazwa, którą określano fragment jednego z tutejszych wzgórz – Okopy Pułaskiego.

Dokładnie nie wiadomo, o którego z braci Pułaskich chodzi – prawdopodobnie o Franciszka, który na czele konfederackiego oddziału walczył z Rosjanami w Bieszczadach i został śmiertelnie ranny pod Hoszowem, koło Ustrzyk Dolnych. Przewieziony do leskiego zamku, mimo starań lekarzy, zmarł 18 czerwca 1769 roku. Został pochowany pod kościołem w Lesku, w 100 lat później hrabia Edmund Krasicki uczcił go pamiątkową tablicą umieszczoną w tej świątyni.

       Wspominając o zagórskich karmelitach, warto podkreślić jeszcze dwa fakty: konfederację zawiązano w klasztorze Karmelitów Bosych w Barze, a jej ojcem duchowym był tamtejszy karmelita – Marek Jandołowicz – uzdolniony kaznodzieja.

Jak wynika z przekazów historycznych, w ciągu czteroletnich walk konfederaci tylko jeden raz zajęli klasztor, narażając go tym samym na ostrzał artyleryjski, który spowodował pożar konwiktu i poważne zniszczenia. Warto wyjaśnić okoliczności tych wydarzeń.

Latem 1772 roku losy konfederacji były już przesądzone. Ostatnia ich twierdza – Częstochowa – padła 18 sierpnia 1772 roku, a trzynaście dni wcześniej w Petersburgu Rosja, Prusy i Austria zadecydowały o pierwszym rozbiorze Polski. Tymczasem trzy miesiące później rozegrał się ostatni epizod konfederackiej partyzantki.

Pod koniec listopada 1772 roku konfederaci z nieznanego oddziału zajęli zagórski Karmel. Przez kilka dni odpierali tutaj ataki Rosjan. 29 listopada wybuchł w klasztorze pożar, powodując poważne zniszczenia. Niedostatek amunicji, żywności i obawa o los konwentu, zmusiły barszczan do opuszczenia Marymonu. Jak głosi legenda, wykorzystali do tego podziemny tunel, znajdujący się ponoć pod nieistniejącą już dzisiaj południową basztą.

O istnieniu tego tajemnego przejścia pisał znawca tematu, nieżyjący już Stefan Stefański.

       Trudno jest, ze względu na znikomość źródeł historycznych, stwierdzić, czy wspomniany oddział konfederacki przebijał się z Bieszczad w kierunku Węgier, przez Przełęcz Łupkowską, czy też był to wypad znad granicy węgierskiej.

W każdym razie, ten wyczyn bojowy, podjęty w trzy miesiące po pierwszym rozbiorze Polski, miał podkreślać wolę sprzeciwu wobec tego haniebnego aktu.

       Podsumowując niniejszy artykuł, należy stwierdzić, że konfederacja barska była ważnym wydarzeniem historycznym. Przez jej szeregi przewinęło się kilkadziesiąt tysięcy ochotników ze wszystkich stanów – choć konfederacja była ruchem szlacheckim.

Ponad pięć tysięcy z nich zapłaciło za umiłowanie wolności zesłaniem na Sybir.

      Cztery lata tej nierównej polsko-rosyjskiej wojny zaowocowało żywą, w następnych pokoleniach, legendą barską. Jeden z dowódców wojskowych konfederacji – Kazimierz Pułaski – stał się bohaterem narodowym, i to nie tylko w Polsce, ale też w Ameryce, gdzie zginął, walcząc „O wolność waszą i naszą”  w bitwie pod Savannah.

Pamięć o konfederatach przetrwała, urastając do wymiaru narodowego mitu. Pozostawiła też ślady w dziewiętnastowiecznej literaturze i sztuce, w tym również w twórczości najwybitniejszych pisarzy polskiego romantyzmu – wspomnianego już Juliusza Słowackiego

i Adama Mickiewicza, a także malarzy – między innymi Juliusza Kossaka czy Józefa Brandta.

Spośród autorów związanych z naszą okolicą, w których dziełach pojawiły się tematy dotyczące konfederacji, można wymienić Zygmunta Kaczkowskiego i Januarego Poźniaka, który w wierszu Zamek liski,  tak pisał:

(…)

Gościli tam barskie chwaty –

Polskiej braci czelne ziarno –

Jakby z ula pszczoły, z Liska

Ciągną w pole walk barszczany,

Lub jak jasne skry z ogniska…

Gojono im w zamku rany.

Ciężko ranny pod Hoszowem

Dzielny Franciszek Pułaski

Zgasł przedwcześnie w zamku owem,

Jak porannej jutrzni blaski.

Zwłoki jego, w Lisku w farze,

Spoczywają, w zwykłej trumnie,

Lecz duch krąży śniąc o Barze,

Nad sanocką ziemią dumnie…

I tak woła – „Nie uronią

Z barskich cnót nic Sanoczanie…

Jeszcze szable ich zadzwonią.

Ojczyźnie na zmartwychwstanie”

( … )

Jerzy Tarnawski, Zagórz 2008r.

materiały nadesłane