„myśli różne” w sanockim BWA

SANOK / PODKARPACIE. BWA Galeria Sanocka zaprasza na wernisaż wystawy Marka Jaromskiego „myśli różne”. Wernisaż  odbędzie się w najbliższy czwartek, 14 sierpnia, o godz. 18:00 Wystawa trwa do 29 sierpnia.

Myśli różne

Głowy wyłaniają się z rozedrganej, gęstej materii. Wydają się bardzo różne mimo jednolitego formatu prac. Uważne spojrzenie dostrzega jednak szybko, że to ta sama głowa tylko wyjawiająca się coraz to inaczej: to samo sklepienie czaszki, rozwichrzone włosy, oczy (czasami w okularach), nos, usta, owal twarzy. Zbudowana z takich samych drobnych, ruchliwych elementów barwnych jak otaczająca ją płaszczyzna czy przestrzeń, poruszających się w podobnie skomplikowanym rytmie. Kondensujących się w centrum w kształt rozpoznawalny o różnej wyrazistości, nie rozgraniczony od otoczenia. Całą kompozycję rozświetla wewnętrzny blask rozlewający się swobodnie, nasilający się i uspakajający, intensywny i delikatny. Jednak to kolor zdaje się  decydować o klimacie tych prac, o ich emocjonalnym napięciu – drapieżne błękity, zgaszone brązy, chłodne i ciepłe biele  nawarstwiają się i zestrajają w wyrafinowane harmonie, czasem ekspresyjne, dramatyczne, częściej skrywające głęboki, cichy smutek. Ale i te nastroje są niepewne, prowokują do odmiennych interpretacji, zwłaszcza owo niedomknięcie tak silnie intrygujące.

Nieuchwytność granic zaskakuje bowiem u rysownika umiejącego jedną trafną linią określić postać człowieka, zwierzę, przedmiot, krajobraz,  czyniąc cykl „głów” czymś wyjątkowym w jego dotychczasowym dorobku. Czy może to nowy etap w twórczości Marka Jaromskiego? Taki sposób obrazowania otwiera przecież wprost nieograniczoną możliwość przekształceń, snucia opowieści bez końca. I stawia pytanie czy to nieustanne „stawanie się”  nie jest równoznaczne z zanikaniem? W każdym razie podobny sposób tworzenia pojawił się także w kilku nowych pejzażach artysty z Ponikwi Dużej – tutaj też drzewa, łany, zarośla, ziemia i niebo nie zatracając swojej tożsamości zmieniają solidną egzystencję w coś niestabilnego, ulotnego. Ta zwiewność krajobrazu nie wynika, jak w eksperymencie Moneta z rodzaju oświetlenia, lecz z decyzji artysty tylko w niewielkim stopniu respektującego kolor lokalny. Warto podkreślić jeszcze jedną cechę głów i pejzaży – odbijane, najczęściej wielokrotnie, na cieniutkich papierach, podświetlone od tyłu, zwielokrotniają swój blask, podkreślają powietrzność i lekkość form. Czyżby odlatujące z prac Jaromskiego anioły, przez lata fascynujące wyobraźnię artysty, pozostawiły jednak coś w spadku? Bo także w czarno-białych rysunkach, których setki zalegają  pracownię, znaleźć można wiele takich, w których widać podobny jak w grafikach rytm zmienności i możliwość przekształceń. Oglądając starsze rysunki doszłam do przekonania, iż jest on obecny od początku twórczości Jaromskiego, tylko obecnie manifestuje się bardziej wyraziście.

Wobec prac Jaromskiego nie mogę oprzeć się podejrzeniu, że to artyści, jak dawniej alchemicy, „od zawsze” pracują nad transmutacja materii z wiarą i determinacją, ciągle i ciągle dokonując jej przeistoczenia. Nie w złoto – w coś cenniejszego – w dzieło sztuki.

Chcąc upewnić się, że trafnie zakładam, iż modelem dla tych dziesiątków głów jest głowa autora – zapytałam o to wprost. Opowiedział: „Tak, to moja głowa. Zawsze ta sama ale myśli różnie”

Ucieszyliśmy się oboje, znalazł się bowiem najlepszy z możliwych tytuł wystawy. Jaromski powiedział mi też, że cykl „Głów” rozpoczął się przed ponad dwoma laty (?) po tragicznej śmierci przyjaciela i zapewne jest już zamknięty. Zrozumiałam wtedy, że ten cykl stanowi swego rodzaju dziennik, zapis intensywnych emocji: żalu, rozpaczy, smutku, nieustających pytań o sprawy ostateczne ale także zapis serdecznej pamięci.

Wiesława Wierzchowska

ZAPRASZAMY!

MAREK JAROMSKI
ur.1953 w Kutnie. W Siedlcach ukończył technikum mechaniczne (dyplom-technik- mechanik obróbka skrawaniem

1975-80 – studia na wydziale grafiki Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie,
Dyplom z wyróżnieniem w pracowni technik drzeworytniczych (prof. Halina Chrostowska) od 1980 zatrudniony w tejże pracowni

W 1989 odchodzi z uczelni ze stopniem adiunkta by przeprowadzić się na wieś, do Ponikwi Dużej. Do 2001 roku 36 wystaw indywidualnych m.in. Warszawa galeria „Studio“, Kraków „Krzysztofory“, Heidelberg-Niemcy, galeria “Europa“w Oslo, galeria „Grafiki, Sztokholm, galeria L.H. Milanówek, g.“Ars longa“, SchloB (schloss) Oberhausen.

Ważniejsze wystawy indywidualne po 2001r.:
2006 i 2008 – Fabryka Trzciny Warszawa
2009 – Galeria Test Warszawa
2010 – Fabryka Koronek Warszawa
2010 – Muzeum im. Leona Wyczółkowskiego Bydgoszcz
2013 – Miejska galeria sztuki Gliwice „Stacja Artystyczna Rynek“
Prace w zbiorach – Muzeum Narodowe w Warszawie. Muzeum Narodowe w Krakowie, Galeria Sztuki „Zachęta“ w Warszawie, Galeria „Studio“ w Warszawie, Muzeum im. L. Wyczółkowskiego w Bydgoszczy, Statens Museum For Kunst-Kopenhaga-Dania, ShloB (schloss) Oberhausen-Niemcy, galeria „Engramme“-Toronto Kanada, Miejskie Muzeum Sztuki-Toruń, Muzeum Sztuki Współczesnej-Toruń, Muzeum Watykańskie-Włochy, Galeria Spicci del est-Rzym, Włochy.

Nagrody i Wyróżnienia:
1980 – I nagroda w konkursie „Grafika Roku“, Warszawa
1981 – II nagroda na Festiwalu Sztuki „Zachęta“, Warszawa
1981 – nagroda miasta Baden-Baden-Biennale Grafiki Europejskiej, Niemcy
1981 – Brązowy medal na ogólnopolskim konkursie im. J. Gielniaka, Jelenia Góra
1983 – I nagroda na ogólnopolskim konkursie im. J. Gielniaka, Jelenia Góra
1984 – Nagroda Młodych, Międzynarodowe Triennale Grafiki „Intergrafik“-Berlin
1985 – medal honorowy-Triennale „Mała Forma Grafiki“, Łódź
1985 – Srebrny Gryfon-Biennale Krajów Nadbałtyckich-Rostok
1985 – Nagroda Faber-Castell- Międzynarodowe Triennale Rysunku-Norymberga, Niemcy
1986 – Nagroda im. St. Wyspiańskiego-Warszawa
1989 – Wyróznienie-konkurs Graficzny „Linolschnit Heute“-Bietingheim-Bissingen, Niemcy

Międzynarodowe Biennale Grafiki-Kraków:
1984 – Nagroda Fundowana
1986 – Nagroda Równorzędna
1988 – Grand Prix
1997 – Nagroda Specjalna
1995 – wyróżnienie, Quatriennale Linorytu i Drzeworytu Polskiego, Olsztyn
1995 – Nagroda Roku w konkursie „Grafika Roku“, Warszawa
1996 – Nagroda „Gazety Polskiej“ „Za wybitną i wysoce oryginalną twórczość plastyczną oraz za radość życia“
1997 – Prix D’Honoreur- Światowe Triennale Grafiki Małego Formatu wChamaliere, Francja
2003 – Wyróżnienie honorowe w Międzynarodowym Konkursie Graficznym im. J.Gielniaka, Jelenia Góra

Autorskie audycje radiowe i telewizyjne:
Eteryczna Akademia Sztuki- Radio Józef
„Oto Człowiek“- Radio Józef
„Rozmowy na Chmurze“-Radio Józef
„Chodzę po ziemii“-Radio Plus
„Jak Człowiek z Człowiekiem“- Radio Plus
„My Wy Oni“-współtwórca programu, TVP1
„Anioł Przychodzi Wieczorem” (opieka artystyczna-Ernest Bryll, pomysłodawca tytułu-Małgorzata Goraj-Bryll)

materiały nadesłane