BRZOZOW24.PL: 25 lat od tajemniczej śmierci Waleriana Pańki. Społeczność wspominała profesora (ZDJĘCIA)

BRZOZOW24.PL / PODKARPACIE. Mieszkańcy miasta i powiatu brzozowskiego wspominali profesora Waleriana Pańkę w 25 rocznicę jego tragicznej i tajemniczej śmierci.

Walerian Pańko był działaczem Solidarności, naukowcem posłem oraz prezesem NIK w 1991 roku. W trakcie swoich niespełna 140 dni urzędowania wykrył największą aferę finansową w historii. Dotyczyła Funduszu Obsługi Zadłużenia Zagranicznego Polski. Nie zdążył przedstawić szczegółów sprawy. Zginął w wypadku samochodowym w niewyjaśnionych okolicznościach na kilka dni przed planowanym wystąpieniem w Sejmie.

Afera FOZZ przyniosła olbrzymie straty finansowe. Fundusz powołano jako jeden z państwowych funduszy celowych. Jego zadaniem była spłata polskiego zadłużenia zagranicznego oraz gromadzenie i gospodarowanie środkami finansowymi.

Ekonomiczny sens istnienia takiego funduszu polegał na znacznym obniżeniu wielkości długu wobec zagranicznych wierzycieli. Ci zgadzali się na utratę dużej części swoich wierzytelności w zamian za szybkie odzyskanie, stosunkowo skromnej ich części, na rynku wtórnym.

Wykup długów odbywał się przez spółki, tworzone tylko w tym celu. Operacja była niezgodna z obowiązującym prawem międzynarodowym. W praktyce działalność funduszu doprowadziła do jednej z największych w historii III RP defraudacji środków publicznych oraz kilkunastoletniego procesu sądowego.

Uroczystości związane z 75-leciem urodzin oraz 25 rocznicą śmierci profesora rozpoczęto mszą świętą w rodzinnej miejscowości naukowca, koncelebrowaną przez proboszczów parafii w Turzym Polu i Grabownicy Starzeńskiej.

Po nabożeństwie złożono wieniec pod pamiątkową tablicą przy wejściu do świątyni. Goście odwiedzili także grób profesora w Jasionowie. Natomiast w Domu Strażaka zorganizowano akademię ku czci jego pamięci, w której uczestniczyła rodzina działacza oraz Krzysztof Kwiatkowski – prezes NIK.

Z kolei w sali konferencyjnej UM w Brzozowie goście uczestniczyli w sympozjum naukowym. Krzysztof Kwiatkowski podkreślał, że profesor Pańko zmieniał strukturę organizacyjną NIK, uczył kontrolerów nowego rozumienia tej instytucji, wskazywał na jej zadania i rolę jako organu kontroli państwowej w demokratycznym państwie prawa. W przemówieniach nie zabrakło również ciepłych wspomnień o profesorze oraz życzliwych wypowiedzi na temat kultywowania jego pamięci w Turzym Polu i Brzozowie.

Na koniec zaproszeni goście otrzymali egzemplarz monografii „Turze Pole. Dziedzictwo kulturowe rodzinnej wsi profesora Waleriana Pańki.” pod redakcją Romana Szula i Władysława Tabasza.

foto: UM Brzozów/fb